เทศน์อบรมฆราวาส ณ วัดป่าบ้านตาด

เมื่อวันที่ ๑๖ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๔๐

โทรศัพท์มือถืออันนี้เรากลัว กลัวไม่ผิดด้วย กลัวถูกด้วย มันจะเข้าไปทำลายวัดพระเณร อยู่ในย่ามมัดติดคอไว้นี่ ทีแรกก็เป็นหัวหน้าวัดก่อน จะเข้าทางหัวหน้าวัดเจ้าอาวาสนักธุรกิจธุรการ เข้านั้นก่อน จากนั้นก็แตกกระจายออกไปลูกวัดหมดเลย ทีนี้คุยกับอีสาวได้ทั้งวันทั้งคืนเลย ถึงที่สุดได้ ๔ กษัตริย์นี้เข้าวัดไหนแตก ๆ วัดเมืองไทยเรากำลังจะแตกเพราะอันนี้เข้าทำลาย วัดราษฎร์วัดหลวงวัดในกรุงนอกกรุงมันจะตีกระจายไปหมดละ นี่ละกิเลสตีตลาดดูเอาถ้าว่าหลวงตาบัวหาเรื่อง

เอาไปคิดนะ เราไม่ได้หาเรื่องเราพิจารณาเรียบร้อยแล้วถึงนำมาพูด ถ้าพูดผิดไปแล้วไปขี้ใส่กองฟืนของหลวงตาบัวเวลาเผาแล้วนะ เวลาเผาหลวงตาบัวแล้ว หลวงตาบัวนี้พูดหาเรื่องใส่โลก พูดโกหกโลก พูดดูถูกโลก แล้วไปขี้ใส่กองไฟที่เผาหลวงตาบัวไปแล้วนะ เพราะหลวงตาบัวโกหก

เราพูดนี้เราพูดด้วยความวิตกวิจารณ์ เป็นความห่วงใยกับเรื่องศาสนาซึ่งเป็นหัวใจของโลก เราหมายถึงอย่างนั้น โลกชาวพุทธหัวใจอยู่กับศาสนา หัวใจอยู่กับพระกับเณร พระเณรให้ความร่มเย็นให้ความเป็นสุข อบอุ่นแก่ประชาชนไม่ได้แล้วก็หมดความหมาย ความหมายของเราเราว่าอย่างนั้น ศาสนาจะมั่นคงอยู่กับผู้ปฏิบัติศาสนา ผู้รักษาศาสนา เหมือนกับบึงบ่อใหญ่ ๆ กว้าง ๆ ลึก ๆ น้ำใสสะอาดปราศจากมลทินทุกสิ่งทุกอย่างแล้วเป็นยังไง มีใครเป็นคนรักษาน้ำนั้นถึงจะคงเส้นคงวาได้ ถ้าไม่มีคนรักษาไม่ได้

อันนี้ศาสนาพระพุทธเจ้าก็เหมือนกับบึงใหญ่นั่นแหละ แล้วใครจะเป็นคนรักษาถ้าไม่ใช่พุทธบริษัท คือพระเป็นอันดับหนึ่งเป็นผู้รักษา และในขณะเดียวกันก็พวกนี้ละเป็นผู้ทำลาย เหมือนอย่างเขารักษาป่าเขาทำลายป่านั้นแหละ ก็แบบเดียวกัน มันเป็นอย่างนั้น มันเป็นไป ๆ นี่ละที่ว่ากิเลสตีตลาด

เราหาพูดเรื่องปาว ๆ มาใส่โลกเหรอ เราไม่หาอะไรใส่โลก เราทำทุกสิ่งทุกอย่างด้วยความสงสารโลกเมตตาโลกทั้งนั้น เราพูดได้อย่างเต็มปากเลย เราไม่มีอะไรติดหัวใจเรา เราบอกว่าความเมตตากับหัวใจประชาชนเท่านั้นติดอยู่หัวใจเราเวลานี้เราว่างั้น การพูดอย่างนี้จะเป็นการให้ร้ายกันเหรอพิจารณาซิ พูดนี่เพื่อเตือนสติทุกคนให้ระมัดระวังอย่าสุ่มสี่สุ่มห้า อย่าทำสุ่มสี่สุ่มห้า บ้านหนึ่งมี ๑๐ เครื่อง ๒๐ เครื่องฆราวาส พระก็วัดหนึ่งพระเณรมีเท่าไรมีเท่านั้นเครื่องมีเท่านี้เครื่อง เครื่องสังหารนั่นรู้ไหม เครื่องทำลายเครื่องก่อกวนทุกอย่างมีหมด

อย่างที่เคยพูดเรื่องผู้แทนนั่นละ ไปหาซื้อกันมาเหมือนซื้อวัวซื้อควายเราว่า บางคนเขาว่าเขาจะตำหนิติเตียน ให้เขาตำหนิมาว่างั้นเลย ความเป็นของเขาเขาเป็นมาก่อนแล้ว เราพูดเพื่อแก้ไขนี้เป็นความเสียหายที่ตรงไหนเราว่างั้น ไปซื้อกันเหมือนวัวเหมือนควายจริง ๆ ซื้อเข้ามาแล้วก็เอาควายเข้ามาสภา สภาควาย มีศักดิ์ศรีดีงามที่ตรงไหน มีที่เคารพนับถือที่ตรงไหน บ้านทั้งบ้าน ประเทศทั้งประเทศ เอาควายเข้ามาปกครองบ้านเมืองมีอย่างเหรอ นั่นผิดไหมพิจารณาซิ แล้วมีศักดิ์ศรีดีงามที่ตรงไหน

หย่อนบัตรหย่อนเบอร์นี้ โอ๊ย ร้อยสันพันคม ฉกลักขโมยกัน บัตรเบอร์ฉกกันหอบหิ้ววิ่ง บัตรลงคะแนนหอบไปหอบเอาไป เหล่านี้มันสกปรกขนาดไหน ดูความเลวทรามของผู้จะปกครองบ้านเมืองนั้นเองจะดูอะไร นี่ก็เพื่อจะไปปกครองบ้านเมือง ไปเป็นผู้ปกครองส่วนกลางส่วนใหญ่ ปกครองในครอบครัวก็ไม่เป็นท่าคนประเภทนี้ จะเอาไปปกครองบ้านเมืองหาประโยชน์อะไร ใครเขาจะเหลือบมอง ไม่มีใครเหลือบมองละอย่างนั้น นับวันเลวลงอย่างนี้ละดูเอากิเลส

ไม่มีผู้มาพูดถึงเรื่องกิเลสกับธรรมให้เป็นเครื่องวัดกันแล้วจะไม่ได้ข้อคิด นี้เอามาพูดให้เห็นข้อคิด ความเสียหายกับความได้ประโยชน์ทางไหนเข้ามามากกว่ากัน อันนี้ความเสียหายมันเข้ามาก ไม่ว่าทางฆราวาสไม่ว่าทางพระเข้าทุกด้านทุกทาง มีแต่เรื่องของกิเลสตีตลาดทั้งนั้นเพื่อความเสียหายอย่างเดียว เด็กเล็กเด็กน้อยเหล่านี้ก็วิตกวิจารณ์จะเป็นพวกขี้ยาเต็มโรงร่ำโรงเรียน เหล่านี้คิดหมด แล้วมันก็เป็นไปอย่างนั้นด้วย เลยไม่มีนักเรียนมีแต่นักลิงนักเลงเต็มบ้านเต็มเมือง บ้านเมืองนี้กำลังผลิตขึ้นมา

ผู้ใหญ่นั่นละเป็นหัวหน้าผลิตขึ้นมา เด็กคิดเองไม่ได้เรื่องเหล่านี้ มีแต่ผู้ใหญ่นั่นละเป็นตัวเหตุ ๆ ทุกสิ่งทุกอย่างเอามาให้เด็กเสีย มีแต่ผู้ใหญ่ขวนขวายเอามา เอามาจากเมืองนอกเมืองนาที่ไหนเอามาเหยียบย่ำทำลายให้แหลกเหลวไปหมด เราผู้ทำประโยชน์ให้โลกทำวันหนึ่ง ๆ เราจะตาย

เราอดคิดไม่ได้นะ เพราะเราทำประโยชน์ให้โลก ไม่มีอะไรเพื่อความเสียหายแก่โลกแม้เม็ดหินเม็ดทรายไม่ปรากฏในหัวใจเรา เราก็บอกตรง ๆ อย่างนี้ นอกจากเพื่อประโยชน์แก่โลกมากน้อย ประโยชน์แก่โลก ๆ ทีนี้เมื่อเห็นสิ่งที่มาขัดมาขวางมาทำลายนี้ ก็อดคิดไม่ได้ซิคนเรา ทำลายประโยชน์

คนเรานับวันคับแคบเห็นแก่ตัวเข้าไปทุกวัน ๆ ความโลภก็มาก ทุกสิ่งทุกอย่างมากขึ้นมาตาม ๆ กัน ความเห็นแก่ได้ความเห็นแก่ตัว ความไม่มีบาปมีบุญ เดี๋ยวนี้เต็มหัวใจแล้วนะไม่มีบาปมีบุญ มีแต่ความชั่วเต็มเลย บาปหรือบุญก็พิจารณาเอา ไม่มีหิริโอตตัปปะ ไม่มีความละอาย นับวันเลวลง ๆ ทำยังไงนี่ นี่ก็ได้ทราบว่าเขาจะมาถ่ายภาพอะไรต่ออะไรไปออกทางภาคอีสานบ้างว่างั้น ทางทีวีอะไรก็ไม่รู้แหละ จะออกทางภาคอีสาน เรื่องของอาจารย์มหาบัวไม่เห็นได้ออก ที่อื่น ๆ เขาออกกันหมดแล้วเขาว่างั้น แล้วทางภาคอีสานไม่เห็นได้ออก

ออกไม่ออกก็ช่างเถอะ อย่าเอามายุ่งนะ เราไม่ต้องการอะไรทั้งนั้น เราต้องการทำประโยชน์ให้โลกเท่านั้นละ มาแล้วจะมีส่วนเสียเข้ามาทับเรานะ จะมีเครื่องแฝงเข้ามานั่นละ มาถ่ายเอาอันนี้ไปแล้ว แขนงของมันที่จะกระจายออกไปเป็นตัวปลอม ๆ สิ่งเสียหายที่จะแทรกเข้าไป ๆ จะมีเยอะตามแขนงต่าง ๆ ที่ออกมาจากหลักใหญ่ คือตัวของเราออกไปทางทีวีนะ มันจะออกเหล่านี้ เราไม่ต้องการ

เทศน์สอนโลกสอนได้ประโยชน์มากน้อยเพียงไรเราพอใจของเราเท่านั้น เดี๋ยวคนนั้นช่วยโฆษณาคนนี้ช่วยโฆษณา เราไม่ต้องการให้ใครโฆษณาช่วยเรา เราไม่ต้องการ มันเรื่องโลกแฝงเข้ามา โลกเข้ามาแล้วต้องเป็นโลก แฝงเข้าไปตรงไหนก็เป็นโลกแฝงเข้าไปตรงนั้น แล้วเข้ามาในธรรมจะไม่แฝงธรรมยังไง ต้องแฝง

อย่างที่ไปบิณฑบาต แต่ก่อนเราบิณฑบาตบ้านน้อยนี้ พวกช่องนั้นช่องนี้เขามารุมจะมาถ่ายภาพเรา ถ่ายภาพไปออกทางทีวี เขาว่าอย่างนั้น ถ่ายไปหาอะไร นี่ก็ทีวีอยู่แล้ว คนไม่เห็นเหรอดูเอาซิหลวงตาบัว เขาจะให้เราเดินเข้าไปฉากของเขา เขาตั้งฉากเอาไว้แล้วเขาให้เราเดินเข้าไปหาฉากของเขา เขาจะถ่ายภาพเรา นี่ไม่ใช่ฉากเราบอกงั้น โน่นฉากของเรา ขันข้าวตั้งเป็นแถวอยู่โน่นฉากของเราเข้าใจไหม เราก็เดินเข้าไปหาขันข้าวไม่ได้เดินไปหาฉาก อันนี้ท้องแห้งเราไม่เอาเราไม่เล่นด้วยเราว่างั้น เราก็ไปเลย เขาก็มองหน้าเราเฉย มองก็เฉยเราไม่เคยสนใจกับใคร

สามแดนโลกธาตุนี่เราไม่เคยหวั่นไม่เคยสนใจกับสิ่งใดทั้งนั้นในโลกอันนี้ เราอยากจะให้คนดีเท่านั้น ที่จะมาทำให้เราหวั่นเราไหวเกรงจะเสียอกเสียใจ เพราะโลกกิเลสมาแหย็มเรานี้ อย่ามาแหย็มว่างั้นเลย เราเคยฟัดหัวมันมาพอแล้ว เคียดแค้นแทนประชาชนมากน้อยขนาดไหน ก็เคยพูดให้ฟังแล้วไม่ใช่เหรอ ไหนเรายังจะไปย่อท้ออะไรต่อกิเลสไปเข้าอีหรอบกับกิเลสอีกเหรอ เข้าใจไหมอีหรอบ ก็เลียแข้งเลียขาเหมือนหมาเข้าใจไหม เราไม่ใช่หมา เราไม่ให้ถ่ายเราหนีเดินไปเลย เขาก็เลยไม่ได้ถ่าย ตั้งฉากเป็นแถวไว้จะถ่าย

เราไม่สนใจประสาเรื่องขี้หมาเรื่องเด็ก ประโยชน์อะไรจะมียังไงควรแก่เหตุแก่ผลยังไง เราจะพิจารณาเราจะทำของเราเอง เอาธรรมพระพุทธเจ้าออกกางเป็นศูนย์กลาง ศูนย์ดำเนินว่างั้น ศูนย์ก้าวเดิน ธรรมพระพุทธเจ้าท่านก้าวเดินยังไง ๆ นี้คือศาสดาองค์เอกไม่มีกิเลส พวกนี้พวกคลังกิเลสทั้งนั้นเอามาเทียบกันได้เหรอ เอามาเพียงเท่านี้ก็พอแล้ว เพราะฉะนั้นเข็มมันถึงเดินเข้าไปหาธรรมของพระพุทธเจ้า ๆ ใครจะว่าอะไรไม่สนใจ

เราวิตกวิจารณ์เอามากโลกศาสนามันกำลัง....เราพูดอย่างนี้ไม่ใช่เรื่องคนรักทั้งเมืองนะ พูดแบบหลวงตาบัวนี้คนชังทั้งเมือง เข้าใจหรือเปล่า แต่ใครจะชังก็ตามขอให้ธรรมรักพอ พระพุทธเจ้ารักพอ สรณํ คจฺฉามิ ของเรารักแล้วพอ นี้เป็นต้นเหตุเป็นต้นใหญ่แห่งบรมสุขอยู่ตรงนั้นหมด นอกนั้นเอาเป็นแบบฉบับไม่ได้เราไม่เล่นด้วย ไม่ควรเล่นไม่เล่นด้วย

พากันพิจารณาให้มากนะมีลูกเล็กเด็กแดง ทำอะไรให้คำนึงถึงเด็กนะ อย่าไปเอาแต่ความอยากความทะเยอทะยานของตัวเองมาทำ แล้วทำลายเด็กไปด้วยในตัวมีเยอะแล้วเวลานี้ เสียมากแล้ว บ่นแต่เด็กไม่ดีเด็กเป็นอย่างนั้นเด็กเป็นอย่างนี้ เด็กสมัยนี้เด็กสมัยนั้น พ่อแม่มันสมัยไหนไม่เห็นว่าบ้าง สมัยยุ่งที่สุดไปหากว้านเอามาเผาลูกไม่เห็นว่า มีเงินมีทองมีข้าวมีของมียศฐาบรรดาศักดิ์เท่าไรยิ่งโอ่อ่ายิ่งพองขน แล้วทำลายคนอื่นให้เสียไปมากเพราะประเภทนี้ ขนเข้ามาซื้อเข้ามา

อะไรซื้อเข้ามาไม่ได้คำนึงถึงความเสียหาย อะไรที่เป็นประโยชน์หามา เพราะเราหาประโยชน์ ไม่ว่าเมืองนอกเมืองในเอามาได้ทั้งนั้น ที่ไหนเอาได้ทั้งนั้นถ้าจะเป็นประโยชน์ ถ้าจะเป็นโทษเป็นความเสียหายแล้วไม่ควรจะเอามายุ่ง บ้านเราเป็นสมบัติของเรานี่นะเรารักษาอยู่นี่

เมื่อวานนี้ไปสองโรงพยาบาลไปดูของตกมาแล้ว โอ๊ย เยอะ ของมีแต่ของดี ๆ เครื่องมือแพทย์ ของราคาแพง ๆ หลาย ๆ แสน หลาย ๆ แสน เมื่อวานนี้เขาขออีกก็เลยให้อีก เขาเล่าให้ฟังตามเหตุผล เราฟังดูแล้วน่าให้เราก็เลยให้ เครื่องนี้ดูเหมือน ๔ แสน เมื่อวานนี้ไปก็ได้ให้ ไปโรงพยาบาลนั้นโรงพยาบาลนี้ ถ้าเครื่องมือใหญ่ ๆ มาแล้วไปละ ถ้าธรรมดาไม่ไป เครื่องมือใหญ่ ๆ มาราคาขึ้นหลาย ๆ แสนขึ้นไปแล้วไปดูละ ไปดู ๆ

คนไข้นี่สำคัญ มหาเศรษฐีก็จนตรอกถ้าลงความเจ็บไข้ได้ป่วยเข้าเหยียบย่ำทำลายแล้วนะ ยศฐาบรรดาศักดิ์สูงขนาดไหนก็ตามจนตรอกทั้งนั้น มีเงินเท่าภูเขาก็ช่วยอะไรไม่ได้นอกจากหมอกับยาเท่านั้น นั่นละสำคัญ ที่พอช่วยได้ก็คือพวกหมอพวกยา คนไข้หัวใจจึงวิ่งเข้าหาหมอ หัวใจไปมอบไว้กับหมอ ๆ เพราะฉะนั้นไปเมื่อวานจึงได้ว่าให้เขาบ้าง นี่นะจะพูดให้ฟัง ครั้นเวลาคนไข้เขามาหาให้หน้าบึ้งใส่เขานะ เราว่างี้เลย เขาว่าเป็นหมาเราจะว่าไง หน้าแบบนี้มันหน้าหมาไม่ใช่หน้าคนนะ ว่าแล้วก็ไปเลย อย่างนั้นละหลวงตาพูด

คนไข้เข้ามาเขาฝากเป็นฝากตายฝากทุกสิ่งทุกอย่าง ครอบครัวเหย้าเรือนเขาฝากมาหาหมอหายาหาพยาบาลหมดจะว่าไง เขามาหาแล้วหน้าบึ้งใส่เขามีอย่างเหรอ แบบนี้ก็มีแต่แบบหน้าหมาไม่ใช่หน้าคนเราว่างั้น ก็บอกชัด ๆ อย่างนี้แล้ว เขาก็อดหัวเราะไม่ได้ เขาหัวเราะเราก็ลุกไปเลย อย่างนั้นละสอนคนสอนได้ทุกแบบ มันมีแบบนั้นแฝงอยู่นี่น่ะ นี่ก็ได้เตือนหมอ เตือนกว้างขวางก็คือพวกคณะมหิดล พวกนักศึกษาแพทย์มากันมากทั้งอาจารย์มาเต็มอยู่นี้ เราก็เลยตั้งใจสอนจริง ๆ อันนี้ตั้งใจสอนจริง ๆ เป็นประโยคเป็นเหตุเป็นผลจริง ๆ เลย สอนไปเพื่อให้รู้จักคุณค่าของคนไข้

เราอย่าเห็นว่าจบธรรมดาเป็นหมอ คนไข้เป็นทุคตะเข็ญใจหรือเป็นหมาตัวหนึ่งเข้ามานี้ ด้อม ๆ เข้ามาในโรงพยาบาล ไม่เป็นเช่นนั้นนะ คนไข้มาแต่ละคน ๆ พระเจ้าแผ่นดินแห่มานะ พระเจ้าแผ่นดินไม่แห่มายังไง ก็เงินเต็มกระเป๋า ตราพระเจ้าแผ่นดินตีตรามาเห็นไหมล่ะ คนไข้เขามีคุณค่าต่อหมอขนาดไหนเราต้องคิดบ้างซิ

คนไข้คนหนึ่งกับหมอเป็น อญฺญมญฺญํ อาศัยซึ่งกันและกัน ถ้าไม่มีคนไข้หมอก็หมดความหมาย โรงพยาบาลล้มหมด ที่ตั้งกันอยู่อาศัยกันอยู่ทุกวันนี้ พอเป็นไปได้ทั้งฝ่ายหมอฝ่ายคนไข้ ก็เพราะต่างคนต่าง อญฺญมญฺญํ ซึ่งกันและกัน อย่าเห็นว่าทางไหนสูงกว่ากัน ถ้า อญฺญมญฺญํ แล้วอยู่ด้วยกันได้มนุษย์เรา เราว่างี้แหละเราสอนพวกนั้น ให้พากันไปพิจารณานะธรรมะอย่างนี้หลวงตาก็ไม่เคยสอนที่ไหนแหละ พึ่งมาสอนนี่ละ

ก็ได้สอนให้รู้เรื่องรู้ราวกันบ้าง เพราะเรื่องคนไข้กับหมอแยกกันไม่ออก เหมือนพ่อแม่กับลูก เราจะว่าเป็นเทวดากับหมาได้ยังไง เราก็บอกถึงว่าเงินในกระเป๋าเขามาแต่ละคน พระเจ้าแผ่นดินแห่มานะว่างั้น บอกพระเจ้าแผ่นดิน คือเงินมีตราพระเจ้าแผ่นดินอยู่นั้น คนหนึ่งกระเป๋าเป้ง ๆ มา เขาให้ด้วยน้ำใจมีเยอะนะ เขาให้ค่าหยูกค่ายาเป็นธรรมดา เขาให้ด้วยน้ำใจของหมอน้ำใจของพยาบาลที่มีคุณแก่คนไข้ของเขา แล้วเขาตั้งใจให้ด้วยน้ำใจมากกว่านั้นอีกนะ มีเยอะนะ

นี่ละพระเจ้าแผ่นดินไปที่ไหนเป็นอย่างนั้นละเย็นไปหมด ให้เราเห็นคุณค่าของพระเจ้าแผ่นดินยิ่งกว่าคุณค่าแห่งความเป็นหมอของเราอย่างเดียว ก็ตั้งใจสอนจริง ๆ วันนั้น ไปที่ไหนจนคนจะชังกันทั้งโลกหลวงตาบัวไปไหน พูดอย่างนี้แล้วคนจะชังกันทั้งโลกชังหลวงตาบัวองค์เดียว ชังก็ตามหลวงตาบัวยังรักหลวงตาบัวอยู่ไม่หวั่น คนเขาจะชังทั้งแผ่นดินหลวงตาบัวรักหลวงตาบัวเต็มหัวอกแล้วพอ เท่านั้นพอ ไม่เอาอะไรมากก็หลวงตาบัวพอแล้วนี่ เต็มแก้วอยู่นี้แล้ว

หลวงตาบัวพูดใครอย่ามาถือสีถือสานะ ไม่ได้มีราค่ำราคาไม่ได้มีผิดมีถูกอะไรเลย ว่าเสร็จแล้วก็ไปเลย อย่างว่าให้หมอเมื่อวานนี้ เขามาทำหน้าบึ้งใส่เขานะ ทำท่าด้วยนะเมื่อวานนี้ เขาก็อดหัวเราะไม่ได้ พอว่าเจ็บ ๆ ให้เป็นข้อคิดแล้วก็ลุกแล้วไปเลย ไม่มีใครว่าให้เขา เขาไม่ได้คิด เราว่าให้เขาได้คิดทุกสิ่งทุกอย่างว่าให้เป็นข้อคิดทั้งนั้น ไม่ได้ว่าเพื่อความเสียหายนี่ เราไม่มี อย่างนั้นไม่มี ช่วยทางนั้นไปช่วยทางนี้ไปอย่างนั้นละ

อย่างบรรดาลูกศิษย์ลูกหาศรัทธาญาติโยมทั้งหลายเหล่านี้ ก็อนุโมทนานะเป็นสมบัติของท่านทั้งหลายไม่ไปไหนนะ เพราะเข้ามานี้แล้วจะออกกระจายทั่วดินแดนไม่เก็บ เก็บไปหาอะไร เก็บเกิดประโยชน์อะไร สิ่งเหล่านี้สำหรับใช้ประโยชน์ เอาออกซิ จะเป็นประโยชน์ยังไงเอาออกไป เก็บไว้ไม่เกิดประโยชน์อะไร เป็นกระดาษเศษเป็นแร่ธาตุอยู่เท่านั้นเองไม่เกิดประโยชน์อะไร อันใดที่จะเป็นประโยชน์แยกออกไป ๆ ทำประโยชน์ พิจารณาด้วยเหตุด้วยผลด้วยอรรถด้วยธรรม อย่าเอาอำนาจของกิเลสออกไปครอบหัว ถ้าเอาอำนาจของกิเลสออกไปครอบหัวแล้ว ไม่เห็นแก่หน้าใครทั้งนั้นคนคนนั้น ใครก็ตามเป็นหมดโลกเข้ากันไม่ได้เลย โลกแตก

ถ้าต่างคนเห็นแก่ตัวเห็นแก่ได้อย่างเดียวเอารัดเอาเปรียบแล้ว โลกนี้แตก ไม่มีใครอยู่ด้วยกันได้ละ เท่าที่อยู่ด้วยกันได้เพราะอะไร ก็เพราะเห็นแก่ใจซึ่งกันและกัน เห็นอกเห็นใจกันให้อภัยกัน เสียสละต่อกัน พึ่งเป็นพึ่งตายกันได้ มีมากมีน้อยเท่าไรมีคุณค่าทั้งนั้นมนุษย์เรา ไม่ต้องพูดถึงเรื่องชาติชั้นวรรณะ อันนั้นเป็นชื่ออันหนึ่งต่างหาก สิ่งที่จะประสานกันคือหลักธรรมชาตินี้มันประสานกันอยู่ตลอดเวลา

คนเรามาหากันเป็นยังไง ต้องมีข้อเกี่ยวข้องกันมีข้ออาศัยซึ่งกันและกันอยู่นั่นละ นี่ละให้ต้อนรับกันด้วยวิธีการเหล่านี้แล้วอยู่ด้วยกันได้ทั้งนั้นมนุษย์เรา จำเป็นยังไงช่วยเหลือกัน พอเป็นไปได้ยังไงเอ้าช่วยกันไป ๆ เอามือขัดหลังมองดูมันดูไม่ได้นะ

เทศน์เท่านั้นละวันนี้