นี่ครูชาลีเสียไปแล้วเมื่อวานนี้ ตอนเย็นเราไปเยี่ยมเอาของไปอนุโมทนา ศพดูว่าจะเอาไปให้ทางมหาวิทยาลัยขอนแก่นเขาทดลองอะไรต่ออะไร เสร็จแล้วถึงจะเอากลับมาบ้าน อายุ ๙๑ ปี เป็นครูที่ดีมากจริง ๆ นะ เราเป็นนักเรียนเรารักมาก ครูทั้งหลายเรารักคนนี้มากที่สุด จิตใจฝังลึก เป็นครูที่ไม่ลืมเนื้อลืมตัว พระยังสู้ไม่ได้ การปฏิบัติตัวเรียบมาตลอด ไม่เกเรเกตุงไม่เที่ยวไม่เตร่ เลิกโรงเรียนมานี้มีอะไรทำเหมือนคนธรรมดาเรา ขุดดินฟันไม้ปึงปัง ๆ เอาอยู่อย่างนั้นไม่ถอย ถึงเวลาแต่งเนื้อแต่งตัวไปโรงเรียน
กลับมางานการนี้ไม่ปล่อย เที่ยวโน้นเที่ยวนี้ไม่เที่ยว และไม่ฟุ้งเฟ้อเห่อเหิมอะไรด้วยนะ การสุรุ่ยสุร่ายไม่มี ประหยัดเก่ง เลี้ยงลูกเลี้ยงหลานได้เยอะนะ ลูกหลานจนเป็นเจ้าเป็นนายใหญ่โตมากมาย เลี้ยงลูกเลี้ยงหลานได้เยอะเทียว นั่นละคนดีเป็นอย่างนั้น ลูก ๆ หลาน ๆ เป็นเจ้าเป็นนายเป็นใหญ่เป็นโตเยอะแกชุบเลี้ยง เงินมีเท่าไร ๆ ก็ทุ่มให้ลูกให้หลานช่วยเหลือ ไม่สุรุ่ยสุร่าย เจ้าของดีแล้วอยู่ยังไงกินได้ทั้งนั้น กินได้หมดอยู่ได้หมด คนอย่างนี้หายากนะ
ต้องฝึกตัว ไม่ฝึกไม่ดัดเจ้าของเป็นอย่างนั้นไม่ได้คนเรา ตรงนั้นละสำคัญ ต้องฝึกเจ้าของ อยากก็ไม่ทำอยากไม่ไป พิจารณาดูอะไรถ้าไม่เกิดประโยชน์แล้วไม่ทำไม่ไป ฝึกหัดตัวจนชินแล้วกลายเป็นคนดีมาเรื่อย เพื่อนฝูงมากรักมากด้วย ทางวัดทางวาก็เก่งเป็นผู้นำ นี่เมื่อวานนี้เสียไปแล้ว
ชาวมาเลเซียมาเยี่ยม ก็เยี่ยมเฉย ๆ แล้วพูดภาษากันไม่รู้เรื่อง ทางนี้ก็จะฟาดภาษาไทย ทางโน้นก็จะฟาดภาษามาเลเซีย เลยไม่ได้เรื่องไม่รู้เรื่องกัน มาเยี่ยมมองดูหน้ากันเท่านั้นพอแล้ว ดูหน้ากันเท่านั้นพอ พูดกันไม่รู้เรื่อง
วันนี้ไม่พูดอะไรมากเหนื่อย ให้พากันตั้งใจเข้าศีลเข้าธรรมนะถ้าอยากสงบร่มเย็นในครอบครัวเหย้าเรือนส่วนตัวและสังคมต่าง ๆ ถ้าไม่มีศีลธรรมเข้าเคลือบแฝงแล้วยังไงก็จม อย่าอวดรู้อวดฉลาด เรียนมาจากเมืองไหนทวีปใดก็เถอะอยู่ใต้อำนาจของกิเลสทั้งนั้น กิเลสเอาไปเป็นเครื่องมือถลุงหมด พูดให้มันชัดอย่างนี้แหละ วิชาความรู้มากเท่าไรยิ่งสั่งสมคนให้ทำความชั่วช้าลามกมากเลวมาก เลวลงทุกวัน ๆ เวลานี้ เฉพาะอย่างยิ่งชาวพุทธเมืองไทยเราเลว ไม่มีศีลธรรมติดตัวเลย
การเข้าชุมนุมชนที่จะให้โลกทั้งหลายได้เห็นนี้ ยกแก้วเหล้าขึ้นเท่าขา ๆ นี่ โห เลวที่สุดนะ ขายความเลวทรามเจ้าของมาก ข้าราชการประเภทนี้ใช้ไม่ได้เลย ดูไม่ได้ เป็นผู้ใหญ่ผู้โตเท่าไรยิ่งเลวด้วยการกินเหล้าเมาสุราไม่ใช่ของดี เด็กเขาก็ยังไม่เห็นกิน ให้พอเหมาะพอดีจริง ๆ ให้ไปกราบเด็กเสียซิพวกผู้ใหญ่ ๆ ที่โกโรโกโสให้ไปกราบเด็กเสีย สู้เด็กไม่ได้ เลวขนาดนั้นละ เอาอย่างนี้เหรอมาปกครองบ้านเมือง
นี่ละจิตใจมันต่ำทรามแล้วมันดื้อด้าน มันด้านไปหมดละนะจิตใจต่ำทรามอย่างนั้น ไม่มีหิริโอตตัปปะทราบหรือไม่ทราบก็ไม่รู้ คงไม่สนใจคิดแหละ ก็คนดียังมีอยู่ในโลกนี่ ของดีมีอยู่ในโลก มันหาตั้งแต่ของชั่วไปทำไม ของชั่วที่ไหนจะไปอดอยากอะไร เกลื่อนแผ่นดินอยู่นี่ คนเป็นฟืนเป็นไฟทุกวันนี้ก็เพราะของชั่วสิ่งชั่วนั่นเอง ความชั่วนั่นแหละทำคนให้เดือดร้อน ศีลธรรมไม่ได้ทำใครให้เดือดร้อนนี่นะ
หันหน้าเข้าศีลเข้าธรรมครู่หนึ่งยามหนึ่งก็สงบเย็นใจ เช่นอย่างเราหันหน้าเข้าไหว้พระสวดมนต์ในห้องพระอย่างนี้ เรายังเย็นใจสบายใจในขณะเดียวเท่านั้นยังสบายใจ ต่างกันอย่างไรบ้างพิจารณาซิ แล้วหันหน้าออกมาเท่านั้นเป็นผีขึ้นมาเลย คนคนเดียวนั่นแหละ มันน่าดูเมื่อไร นั่นละศีลธรรมกับกิเลสต่างกันอย่างนั้น กิเลสไปไหนแหลก เวลานี้กิเลสกำลังขยำย่ำยีชาวพุทธเรานะ กำลังขยำย่ำยีธรรมจะไม่มีเหลือติดเนื้อติดตัวกันละ เวลานี้มีแต่กิเลสขยำตีแหลกแตกกระจายไปหมด ไปที่ไหนมีแต่เรื่องของกิเลสเต็มบ้านเต็มเมือง เรื่องศีลเรื่องธรรมไม่มีติดเนื้อติดตัวเลยทำยังไง แล้วเรียกร้องหาความเจริญหาความสุขความสงบ มันหาอะไรคว้าแต่ฟืนแต่ไฟมาจี้เจ้าของตลอดเวลา
นี่ดูมันอดคิดไม่ได้นะ มองไปที่ไหน ๆ ตำตาจนทะลุ มีแต่เรื่องของกิเลสทั้งนั้น ไม่มีเรื่องของศีลของธรรมติดเนื้อติดตัวเลยจะว่าไง ไม่ว่าผู้ใหญ่ไม่ว่าเด็ก ไม่ว่าข้าราชการงานเมือง แบบเดียวกันหมด มีแต่กิเลสเผาหัวอยู่ตลอดเวลา บ้านเมืองอยากให้มีความหมายต้องมีศีลมีธรรมซิ ไม่ต้องหาละความหมายมีขึ้นทันที จะสงบร่มเย็นทั่วหน้ากัน เฉพาะอย่างยิ่งตัวเราเองผู้ปฏิบัตินี้แหละสงบร่มเย็นก่อนอื่น อะไรที่เป็นเรื่องเพลิดเรื่องเพลินเรื่องจะทำคนให้เสียนี้ โอ๊ย สนใจเอาจริง ๆ นะ เอาจริงเอาจังทุ่มกันลงหมดเนื้อหมดตัวก็ได้ไม่เสียดายเลย ถ้าเป็นเรื่องของกิเลสจะถลุงคนแล้วพอใจ ๆ ทั้งนั้น พวกจมูกขาดให้กิเลสจูงเอาแหลกจมูกไม่มีเหลือ พวกนี้พวกจมูกแหว่งทั้งนั้นแหละ ยิ่งลูกศิษย์หลวงตาบัวไม่มีรูจมูกเหลือแหละ มันสนตะพายเอาแหลกหมดเลย
เอาเท่านั้นละพอ