เทศน์อบรมฆราวาส ณ วัดป่าบ้านตาด

เมื่อวันที่ ๘ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๕๐

มาภาวนาไม่ดูหัวใจดูอะไร

         ปีนี้หนาวสม่ำเสมอดี ในระยะช่วงสองสามปีนี้หนาวไม่เป็นปรกติ ขึ้นๆ ลงๆ อะไร ฝนก็อย่างนั้น แต่คอยดูปีนี้หนาวสม่ำเสมอ ฝนข้างหน้านี้จะเป็นยังไงสังเกตดู โบร่ำโบราณเราว่าให้สังเกตหนาว ถ้าหนาวสม่ำเสมอฝนจะดี เราก็ฟังไปอย่างนั้นแหละ ก็น่าจะมีมูลความจริง

เมื่อวานนี้เห็นทางโรงพยาบาลจิตเวช จ.เลย มาเอาของในโกดัง เขาคงคิดว่า คือตามธรรมดาโรงพยาบาลจังหวัดนี้เราไม่ค่อยไป เราจะไปเฉพาะโรงพยาบาลอำเภอๆ ของจังหวัดนั้นๆ ตัวจังหวัดจริงๆ เราไม่ไป แต่ที่จังหวัดเลยเราไป เอาของไปให้จังหวัดเลย แล้วเมื่อวานนี้โรงพยาบาลจิตเวช จ.เลย มา นี่ก็โรงพยาบาลเหมือนกันทำไมไม่ได้ คงว่า ใส่ปัญหาหลวงตา เมื่อวานเห็นมา ก็เป็นปัญหาในนั้นแหละมา

ตามธรรมดาโรงพยาบาลจังหวัดนี้เราไม่ค่อยไปแหละ เราจะไปเฉพาะโรงพยาบาลอำเภอๆ ตามจังหวัดต่างๆ ส่วนโรงพยาบาลจังหวัดเราไม่ไป แต่จังหวัดเลยนี้เราไป เราไปติดๆ กันมาได้สักสองสามครั้งละมั้ง แล้วเมื่อวานนี้โรงพยาบาลจิตเวชที่จังหวัดเลยเขามา เขาก็จนเหมือนกันคงว่างั้น ไม่ให้บ้างเหรอ มาขอเมื่อวานนี้เหมือนว่าใส่ปัญหาปึ๊บเข้ามา มีปัญหาแทรกมาที่มาเอาของ ต่อไปจะได้ให้ทั้งสองโรงนั่นแหละ เมื่อมันมีปัญหามาอย่างนั้น

ส่วนมากตามโรงพยาบาลจังหวัดเราไม่ไป ก็เห็นว่าจะพอเป็นไปเพราะเป็นโรงพยาบาลใหญ่ สำหรับโรงพยาบาลอำเภอนี้ลำบาก เราคิดอย่างนั้น เราจึงไม่เอาไปให้ ที่โรงพยาบาลจังหวัดๆ ไม่ไป ก็มีจังหวัดเลยเห็นว่าขาดแคลนกว่าเพื่อน เลยเอาไปให้จังหวัดเลย ทีนี้โรงพยาบาลจิตเวช จ.เลย ก็มาแล้วเมื่อวานนี้ เขาใส่ปัญหามา ต่อไปนี้ก็คงจะได้ให้เหมือนกันแหละ

เรื่องโรงพยาบาลรู้สึกจะเป็นอันดับหนึ่ง ที่เราช่วยสาธารณะทั่วๆ ไปในประเทศไทยเรานี้ โรงพยาบาลจะเป็นอันดับหนึ่ง ช่วยมากจริงๆ พิสดารด้วย คือมันแยกโน้นแยกนี้ เครื่องมือแพทย์ก็ไม่ทราบว่ากี่ประเภท โรงหนึ่งขัดข้องเครื่องมืออย่างหนึ่งๆ จากนั้นก็พวกรถ จากรถก็เป็นตึก เฉพาะโรงพยาบาลได้สร้างตึกให้ไม่ใช่น้อย มากต่อมาก เห็นไหมผ่านมาที่โรงพยาบาลโนนสะอาด เขาเขียนไว้ หลวงตามหาบัว ก็อย่างนั้นแล้ว ที่ไม่เขียนมากต่อมาก

เราบอกแล้วไม่ให้เขียน เราไม่ได้หวังเอาอะไร เราทำประโยชน์ให้โลกเราเป็นที่พอใจ บอกเท่านั้นละ รถยงรถยนต์ที่ให้ไป นั่นละเขาเขียน เขาเขียนจนได้ อย่างโรงพยาบาลโนนสะอาดก็เขียนจนได้ทั้งๆ ที่เราบอกแล้ว เขาก็เขียนของเขา ก็เลยปล่อยเลยแหละเรา เราไม่เอาอะไร จึงเรียกว่าเป็นธรรมล้วนๆ ไม่หวังสิ่งตอบแทน ทวงบุญทวงคุณ ไม่มี เราให้ผ่านเลยๆ ไม่ได้เป็นอารมณ์กับสิ่งที่ให้ แล้วทวงบุญทวงคุณอย่างนี้เราไม่มี ให้ไปเรื่อยๆ อย่างนั้น ช่วยโลกก็เรียกว่าเต็มความสามารถของเราแหละ ไม่เอาอะไรเลย หมุนติ้วๆ อยู่อย่างนี้แต่ไม่เอาอะไรเลย มีแต่หมุนช่วยๆ ทั้งนั้น

พวกข้างในครัวให้ภาวนากันนะ เราหนักใจทางครัวนะการภาวนา แต่การคอยทะเลาะกัน ยกโทษยกกรณ์กันนี้ รู้สึกว่าได้รั้งเอาไว้ๆ อย่าผาดโผนเกินไป มาทะเลาะกัน มาเรียนวิชาหมากัดกันในโรงครัวนี่ ใครอยากไปเห็นโรงหมากัดกันให้เข้าไปในครัว ยิบๆ แย็บๆ หายกโทษแก่กัน มันเป็นยังไงปากผู้หญิงนี่น่ะ เราอยากพูดอย่างนี้ ผู้ชายไม่ค่อยเป็น เราไม่เอียงเราพูดตามหลักความจริง ยิบๆ แย็บๆ มักจะเป็นแต่เรื่องผู้หญิงนินทากาเลกัน มาหวังประโยชน์อะไร

พระทั้งวัดไม่มีนะ เรื่องพระทะเลาะกันนั้นไม่เคยมีตั้งแต่สร้างวัดมา ยิบๆ แย็บๆ กันก็ไม่เห็นมี ท่านตั้งหน้าตั้งตาปฏิบัติจริงๆ แต่ในครัวนี้มีตลอด เพราะฉะนั้นจึงพูดตามหลักความจริง เราไม่เอนไม่เอียงกับผู้ใด รักคนนั้นชังคนนี้เราไม่มี ครอบโลกธาตุด้วยความเมตตาเสมอหมดเลย ให้ท่านทั้งหลายทราบเสียความจริงจากหัวใจดวงนี้ ไม่มีว่าจะเอนจะเอียงอย่างนั้นอย่างนี้ แต่กิริยาที่ใช้ตามรายของบุคคลที่มาเกี่ยวข้อง ลักษณะมีหนักมีเบานั้นอาจมีบ้างแต่หัวใจไม่มี

มาปฏิบัติธรรมให้ดูหัวใจเจ้าของซิ ปฏิบัติธรรมไม่ดูหัวใจจะดูที่ไหน พระพุทธเจ้าตรัสรู้ธรรมด้วยจิตตภาวนา คือดูหัวใจตัวเอง สาวกทั้งหลายที่เป็น สรณํ คจฺฉามิ ของพวกเรา มีแต่ท่านที่ดูหัวใจทั้งนั้น ท่านไม่ไปดูนอกๆ หาติฉินนินทา ดูแต่โทษคนอื่น โทษเจ้าของเต็มหัวใจไม่ดู เข้ากันไม่ได้ ดูเจ้าของซิมันเคลื่อนไหวไปไหนความคิดความปรุง ส่วนมากมักจะนินทาคนนั้นคนนี้อยู่ตลอดเวลาจนชินต่อนิสัย ไม่ได้นินทาต้องได้กินยาทันใจ ไม่งั้นหัวมันจะแตกมันปวดหัว ถ้าได้นินทาคนนั้นนินทาคนนี้แล้วไม่ได้กินยาทันใจแหละ เป็นอย่างนั้นนิสัยอันนี้ไม่ดี อย่าเอามาใช้ในวงวัดนะ

เราปกครองในวงวัดเราไม่มีอย่างนั้น ผิดบอกว่าผิด ถูกบอกว่าถูก จะไปนินทาอย่างนั้นอย่างนี้เราไม่เคย ไม่มี ผิดบอกว่าผิดไปเลย แล้วไปเลย ยิบๆ แย็บๆ ฟังไม่ได้นะ เพราะเราไม่เคยใช้ ในนิสัยของเราเองก็เป็นพื้นเพมาอย่างนั้น ยิ่งเข้ามาสู่ธรรมแล้วยิ่งเป็นธรรมเสมอไปเลย เสมอภาคไปเลยเชียว ใครผิดบอกว่าผิด ใครถูกบอกว่าถูก อย่างนั้นเรื่องธรรม อันนินทากาเลกันนี้ยิบๆ แย็บๆ ใช้ไม่ได้นะ ให้ดูแต่หัวใจเจ้าของ ตัวนั้นละตัวนินทา คลังของความนินทาคนอื่น ยกโทษคนอื่น อยู่ที่หัวใจ ให้ดูหัวใจเจ้าของซิ มาภาวนาไม่ดูหัวใจดูอะไร ดูแต่คนอื่นๆ เจ้าของไม่ดูเจ้าของมันนักภาวนาอะไรอย่างนั้น

นี่บอกตรงๆ ว่าไม่มี ผิดบอกเลยทันที จากนั้นแล้วไปเลย ไม่พูดไม่นินทงนินทาไม่อะไรแหละ ผิดบอกว่าผิด ถูกบอกว่าถูกไปเลย เสร็จแล้วแล้วไปเลย เรื่องนินทากาเลมันเป็นนิสัยฝังสันดานของมนุษย์เรา เข้ามาเป็นนักบวชแล้วก็มาเป็นนักยกโทษยกกรณ์คนอื่น ใช้ไม่ได้นะ อย่าเอาเรื่องคนนั้นคนนี้มาพูด ดูเรื่องของเจ้าของซิ นักภาวนาต้องดูเจ้าของ ไปหาดูแต่คนอื่นใช้ไม่ได้ ที่แสดงออกมานั้นแสดงว่าดูแต่คนอื่นทั้งนั้นไม่ดูเจ้าของ มันบอกในตัวของผู้นินทาคนอื่นนั้นแหละ ตัวสำคัญคือตัวนั้นแหละ ดูตัวนี้แล้วมันก็สงบ

เรื่องโทษเรื่องกรณ์ใครจะไม่มี โลกนี้มีด้วยกันทั้งนั้นแหละ เขาก็มีเราก็มี ไม่ทราบจะไปหยิบยื่นให้ใคร ใครอยากจะรับความนินทา ไม่อยากรับ นี่มันมีแต่เรื่องนินทากัน ไม่เกิดประโยชน์อะไร ภาวนาดูหัวใจเจ้าของอย่าให้มันออก ใจนี้ตัวคึกตัวคะนอง เฒ่าแก่ขนาดไหนความคิดความปรุงมันไม่ได้อ่อนนะ มันไม่มีวัย มันคิดมันปรุงของมันอยู่อย่างนั้น ดูหัวใจเจ้าของให้ดี นักภาวนาต้องดูหัวใจตัวเอง มันคิดเรื่องอะไร ตบปั๊บๆ เลยมันคิดไม่ดี เจ้าของไม่ดีเอง นั่น ไปคิดเรื่องคนนั้นไม่ดีคนนี้ไม่ดี เจ้าของไม่ดีเอง ดูเจ้าของตัวไม่ดีนี้แล้วมันก็สงบ คนนั้นก็ดูคนนี้ก็ดูก็ต่างคนต่างสงบ ไม่มีเรื่องติฉินนินทากาเล ยกโทษยกกรณ์กัน ไม่มี

ดูตัวหัวใจของเรานี้ ตัวนักโทษใหญ่อยู่ที่นี่ ดูตัวนี้อย่าไปดูที่อื่นไม่เกิดประโยชน์อะไร ถ้าดูตัวนี้เกิดประโยชน์ พอมันคิดผิดขึ้นมาตีปั๊บเลยๆ มันคิดไม่ได้ มันเป็นความผิดคิดออกไปหาอะไร ความถูกมีอยู่ทำไมไม่คิด ก็มาสร้างความดี เหล่านั้นไม่ใช่ความดี ความผิดความพลาดมีได้ด้วยกันทุกคน ต่างคนต่างเก็บต่างคนต่างรักษา มันก็สงบเงียบไปเท่านั้นเอง

เราที่ปกครองวัดนี้ลำบากนะ หนักมาก จุดศูนย์กลางอยู่ที่เรา ฟังด้วยความเป็นธรรม ฟังด้วยความสม่ำเสมอ เก็บความรู้สึก ไม่ได้ยิบๆ แย็บๆ ไม่เป็น อันนี้พูดจริงๆ เอาธรรมเป็นใหญ่ไว้ในหัวใจเลย ผิดบอกว่าผิด ถูกบอกว่าถูกไปเลย นั่นละถูกต้อง ไปหานินทาคนนั้นคนนี้ไม่เกิดประโยชน์อะไร ดูตัวมันดิ้นมันดีดอยู่ในหัวใจเจ้าของ นั่นละเกิดประโยชน์

ภาวนาก็ทำใจให้สงบบ้างซี การภาวนาสำคัญมากทีเดียว จะเลิศเลอจะเห็นอยู่ที่ใจ เลวร้ายที่สุดก็คือหัวใจ ถ้าดูหัวใจนี้แล้วความเลวร้ายมันจะค่อยเบาลงๆ ความดีความสงบร่มเย็นจะค่อยปรากฏขึ้นในใจของเรา อย่าไปดูภายนอกยิ่งกว่าดูหัวใจที่มันดีดมันดิ้นอยู่นั้น นั่นละนักภาวนา เก็บความรู้สึกไว้ให้ดี อย่าเปาะแปะๆ ออกแล้วๆ ปากปลิ้นปากบอนปากใช้ไม่ได้ พูดออกมาให้เป็นประโยชน์ เรื่องนินทากาเลอย่านำมาใช้ในวัดนี้ เราไม่ต้องการไม่ประสงค์อย่างยิ่ง นินทากันหาอะไร นินทาเขาแล้วตัวจะดีขึ้นเขาจะดีขึ้นก็ไม่เห็นมี นอกจากกำเริบทั้งสองฝ่าย ไปนินทาเขาแล้วเกิดความกระทบกระเทือนทะเลาะเบาะแว้งกันขึ้นมา

มันคิดไปอะไรดูตัวมันคิดมันปรุงนั่นซี ร้ายช่างชีดีช่างเขา เรารักษาตัวของเรา เราต้องพิจารณาดูตัวมันคิดมันปรุงนี้เสมอแล้วมันก็ไม่ไปยุ่งภายนอก นั่นละนักภาวนาดูหัวใจตัวเอง อย่าไปดูคนอื่น ดูวันยังค่ำลุกลามเหมือนไฟได้เชื้อ แสดงเปลวจรดเมฆนั่นละ เก็บความรู้สึกไว้ให้ดี

ให้พากันภาวนานะ พวกมาภาวนาให้เห็นใจสงบ ใจสงบแล้วสงบหมด ถ้าใจดีดดิ้นแล้วโลกนี้ร้อนเป็นฟืนเป็นไฟจากหัวใจดวงนี้แหละ ถ้าจิตดวงนี้สงบแล้วสงบหมดเลย ไม่มีอะไร ฟาดลงไปจน สุญฺญโต โลกํ โลกนี่ว่างหมดเลย คือจิตว่างจากโทษจากกรรมทั้งหลายแล้วไม่มีในจิต จิตก็ว่างไปหมด มันก็สบาย อันนี้จิตมันยุ่งตลอดเวลาหาความสบายที่ไหนไม่มี ถ้าจิตว่างด้วยความคิดปรุงต่างๆ ที่ไม่ดีไม่งาม ตีลงไปๆ แล้วจิตก็สงบ ให้พากันภาวนานะ มาอยู่เต็มวัดเต็มวาไม่มีภาวนา มีแต่เรื่องนินทากาเลกันเกิดประโยชน์อะไร ไม่มีประโยชน์ เอาละทีนี้จะให้พร

รับฟังรับชมพระธรรมเทศนาของหลวงตา ได้ที่

www.Luangta.com หรือ www.Luangta.or.th

และรับฟังจากสถานีวิทยุเสียงธรรมเพื่อประชาชน FM 103.25 MHz