เทศน์อบรมฆราวาส ณ วัดป่าบ้านตาด
เมื่อวันที่ ๒๓ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๔๘
ธรรมเข้าสู่ใจแล้วจะอ่อนนิ่มไปหมด
ก่อนจังหัน
พระเราให้ตั้งอกตั้งใจเอาให้จริงให้จังนะ ในพรรษานี้ไม่มีธุระอะไร มีแต่หน้าที่ทำความพากเพียรสำหรับพระเรา เอาให้จริงให้จัง สติสำคัญมาก อย่าลืมนะสติ เป็นพื้นฐานตั้งแต่ต้นจนกระทั่งถึงนิพพาน สตินี่เป็นสำคัญมาก ปัญญาก็ค่อยออกตามหลังๆ ต่อจากนั้นสติปัญญาเป็นอันเดียวกัน ความเคลื่อนไหวไปมาที่ไหนสติให้จับติดๆ เช่นอย่างจัดนั้นจัดนี้ จัดอาหาร ทุกสิ่งทุกอย่างสติจับติดๆ ตลอด อย่าไปเผลอนะ ทำนั้นทำนี้ ว่าเสียเวลาทำนั้นเสียเวลาทำนี้ใช้ไม่ได้นะ เวลาที่ไหน สติอยู่กับเรา จะเคลื่อนไหวไปที่ไหนสติจับติดๆ กิเลสไม่เกิด ถ้ามีสติกิเลสไม่เกิด หนาแน่นขนาดไหนก็ตามเถอะไม่เกิด เกิดไม่ได้ สติตีหน้าผากมันแหลกเลย
ว่าทำนั้นทำนี้แล้วเสียเวล่ำเวลาใช้ไม่ได้นะ อยู่ที่ไหนสติให้ติดแนบ ปัดกวาดเช็ดถูอะไรก็ตามที่เป็นงานสามัคคี สติติดแนบๆ กิเลสไม่เกิด พอเผลอสติเมื่อไรกิเลสเกิด เกิดจากสังขารนั่นละ สังขารปรุงปั๊บเป็นกิเลสทันที เพราะอวิชชาเป็นตัวกิเลสใหญ่โต ผลักดันออกมาให้เป็นสังขาร สังขารก็เป็นกิเลส สติตีเอาไว้ ถ้าสติมีอยู่แล้วมันจะใหญ่โตขนาดไหนเกิดไม่ได้กิเลส ฟังให้ดี จำให้ดี เอาไปพิจารณาที่เราพูดนี่ผิดไหม เคยฟัดมาพอแล้ว มันจะหนาแน่นขนาดไหนก็ตามเถอะกิเลส เกิดไม่ได้ถ้าสติติดอยู่นั้นแล้ว ถ้าสติเผลอเมื่อไร แป๊บออกทันทีนะ เรื่องความเพียรจึงอยู่ที่สติเป็นสำคัญ ให้พากันตั้งอกตั้งใจ
พระพุทธเจ้าท่านแสดงไว้ ศาสนธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้านี้ละเป็นตลาดแห่งมรรคผลนิพพาน อยู่กับพุทธศาสนา อย่าให้กิเลสมันหลอกมันต้ม ว่าศาสนาล่วงกาลผ่านสมัย ทำบุญไม่ได้บุญ ทำบาปไม่ได้บาป แล้วอะไรที่มันได้ ก็มีแต่นรกอเวจีละที่มันได้ อันนั้นได้ กิเลสเปิดไล่เข้านรกอเวจี บาปไม่มี อยากทำบาปมันก็ทำละซี บุญไม่มีมันก็ไม่ทำบุญ นั่นละกิเลสมันไสสัตว์โลกลงในนรก ใครจะไปเลิศเลอกว่าพระพุทธเจ้า กิเลสคือสิ่งสกปรกโสมม ธรรมะนี้คือสิ่งที่สะอาดสุดยอด ชะล้างสิ่งสกปรกทั้งหลาย คือธรรมเท่านั้น ถ้าใครเชื่อกิเลสแล้วจมไปๆ ใครเชื่อธรรมแล้วผ่านได้ๆ ทั้งนั้น
ศาสนานี้มีเพียงพระพุทธเจ้าพระองค์เดียว นานๆ จะมีทีหนึ่งๆ ไอ้เรื่องกิเลสมันเต็มตัวๆ เต็มโลกเต็มสงสาร เป็นศาสดาทุกตัวสัตว์ ศาสดาของกิเลสต้มตุ๋นสัตว์โลกนั่นแหละ ศาสนธรรมที่ฉุดลากสัตว์โลกนี้มีน้อยมากๆ ครั้งหนึ่งๆ มีพระองค์เดียวคือพระพุทธเจ้าของเราเท่านั้น จากนี้ลำดับไปก็พระอริยเมตไตรยก็ห่างไกลที่จะมา ก็สอนธรรมแบบเดียวกัน กิเลสแบบเดียวกัน ท่านให้ฆ่ากิเลสแบบเดียวกันไม่ผิดแปลกอะไร กิเลสอยู่ที่ไหนแบบเดียวกัน อยู่กับหัวใจเราหัวใจเขาแบบเดียวกัน ฆ่ามันลงจุดนี้ละ ให้มันพังลงที่นี่ ไม่ต้องถามหาความสุขความเจริญ มรรคผลนิพพาน ธรรมชี้บอกเข้าไปแล้ว เป็นกุญแจดอกสำคัญๆ แต่ละแง่ละมุมของธรรมที่แสดงออกไป จำให้ดี ไม่อย่างนั้นเหลวไหลๆ ไปนะ
ทางพระเราก็เหมือนกัน เอาให้จริงให้จังทุกอย่าง อย่าเหลาะๆ แหละๆ ศาสนาพระพุทธเจ้าไม่ใช่เหลาะแหละ เรื่องศาสนาหาคำว่าเหลาะแหละไม่มี จริงจังทุกอย่าง มีเหตุมีผล สัมผัสสัมพันธ์อะไรสติปัญญาไปพร้อมๆ นั่นละเรียกว่ามีศาสนา สติ ปัญญา นี่สำคัญมาก เอาละให้พร
หลังจังหัน
เมื่อเช้านี้พูดถึงเรื่องโรงพยาบาลเกษตรสมบูรณ์ขบขันดีนะ อยู่ลึก ไปนี่ต้องไปภูเขียวก่อน แล้วก็ไปทางตะวันตก ๒๐ กิโล จากภูเขียวมาชุมแพอีก ๒๐ กิโลไปเกษตรสมบูรณ์ ลำบากมากโรงพยาบาล เราจึงต้องซอกแซกไป เมื่อวานนี้ก็เอาของไปส่งเขา ไปส่งแล้วไม่ลงรถ มาเลย เขาขายของอยู่ในบริเวณโรงพยาบาล โดดลงรถเลยเรา เรียกเขาให้ออกมาๆ พวกผลไม้เอามาจากที่ไกลๆ นะไม่ใช่ใกล้ๆ ทางภาคใต้ก็มีภาคไหนก็มีรวมอยู่นั้นหมด ให้เขากวาดออกมาๆ ให้เขาเปิดให้ดูๆ อันไหนที่ชอบๆ ให้เขาคัดออกๆ ดูว่ายังเหลืออยู่ในที่เขาขายไม่กี่ลังนะ นอกนั้นเราเอาหมดเลย คืออะไรที่ชอบ เอาเลยๆ บอกไม่ให้ชั่ง เสียเวลา บอกงั้นเลย เอามา
พอเสร็จเรียบร้อยแล้ว พวกพยาบาลเขาเห็นอยู่นี่ มันติดกัน เขาก็วิ่งมาๆ รุม เอ้า เอาไปโรงพยาบาลให้หมด กวาดออกๆ เป็นลังๆ พอเสร็จแล้วก็จ่ายเงินเลย บอกไม่ให้เขาชั่งเสียเวลา เท่าไรทั้งหมด เขาบอกเท่านั้น ให้เท่านั้นแล้วเพิ่มอีก ไปเลย ผลไม้มาก มีแต่ผลไม้มาจากที่ไกลๆ พวกเงาะ อย่างน้อยก็จันทบุรี พวกเงาะพวกอะไร มังคุด ลางสาด มันอะไรบ้างก็ไม่รู้ แต่เป็นประเภทดีๆ ทั้งนั้น ให้เขาเอาออกมาให้หมด เป็นลังๆ ให้เอาออกมา เราดูแล้วให้คัดออกๆ อันไหนที่ดีคัดออกๆ ที่ไม่เอาก็ให้เขาเอากลับคืน เราเอาหมดเลย
ไปที่ไหนก็ไม่เห็นอย่างนั้น พอเข้าโรงพยาบาลมีอะไรก็ให้เขาเท่านั้นแล้วออกมา เพราะไม่มีใครไปขายที่น่าจะซื้อเป็นชิ้นเป็นอัน อย่างเมื่อวานนี้เป็นชิ้นเป็นอันเพราะอยู่ติดกับโรงพยาบาล อยู่ในกำแพงโรงพยาบาลข้างๆ พอออกมาปั๊บนี้เป็นแถวแม่ค้าทั้งหมดเลย เพราะฉะนั้นจึงได้พบได้เห็นได้คัดเลือกเอาตามต้องการ จึงได้ของมากเมื่อวาน ถ้าเป็นโรงอื่นเป็นอย่างนั้นก็จะพอๆ กัน คือไปเห็นเราจะเอาทันทีละ แต่นี้ไม่มี ปัจจัยเงินสดดูว่าให้หมื่นนึง ให้เงินสดเขาหมื่นนึง
เรื่องธรรมเข้าสู่ใจแล้วจะอ่อนนิ่มไปหมด พี่น้องลูกหลานทั้งหลายจำให้ดี ถ้าธรรมเข้าสู่ใจ จิตใจจะอ่อนนิ่มไปหมด เฉลี่ยอะไรถึงกัน เพราะจิตใจอ่อน เต็มไปด้วยความเมตตา ประสานถึงกันหมดเลย ถ้ากิเลสนี้แข็งแกร่ง ไปที่ไหนเป็นยักษ์เป็นมาร เห็นแก่จะได้จะเอา เอารัดเอาเปรียบ ทุกแบบทุกฉบับคือกิเลส คำว่าเสียเปรียบไม่มีกิเลส ต้องให้ได้เปรียบตลอดเวลา เรื่องของกิเลสเป็นอย่างนี้ แต่เรื่องของธรรม ถ้าจะพูดกับกิเลสเรียกว่าเสียเปรียบตลอด แต่ธรรมไม่ได้ได้เปรียบเสียเปรียบแบบกิเลส ธรรมเหนือตลอด คืออ่อนนิ่มไปเลย มีแต่ความเมตตาสงสารซึ่งกันและกัน เพราะฉะนั้นธรรมไปที่ไหนจึงสมานกันได้ ไม่มีคำว่าชาติชั้นวรรณะ ธรรมเข้าถึงไหนติดสนิทสนมกันไปเลย ถ้ากิเลสไปที่ไหนนี้เป็นหน้ายักษ์หน้าผีใส่กัน มีเหลี่ยมร้อยสันพันคม ต่างกันนะกิเลส
จิตใจที่มีแต่กิเลสนี้เป็นยักษ์เป็นผีอยู่ในตัวของมัน เป็นฟืนเป็นไฟฝังอยู่ลึกๆ ทีนี้เวลาระบายออกที่ไหนกระทบกระเทือนที่นั่น ออกไปแง่ไหนกระทบกระเทือนให้ผู้อื่นได้รับความเสียหาย เรื่องกิเลสเป็นอย่างนั้น ถ้าเรื่องธรรมแล้วนิ่มอยู่ภายใน ออกไปไหนอ่อนนิ่มไปหมด มีความยิ้มแย้มแจ่มใส มีความสุขความสบายไปจากใจ เฉลี่ยกันได้ เรื่องธรรมเป็นอย่างนั้นละ จึงควรสั่งสมให้มีในใจ
กิเลสกับธรรมอยู่ในใจด้วยกัน เพราะฉะนั้นท่านจึงให้อบรมแก้ไขดัดแปลงหรือชะล้างสิ่งที่ไม่ดีคือกิเลส ความโลภ นี่คือแตกเป็นแขนงออกมา กิเลสคือฟืนคือไฟ มันแตกออกมาเป็นความโลภ ความโกรธ ราคะตัณหา มีโมหะครอบหมด นี่คือคลังกิเลสมันอยู่ที่ใจ ธรรมก็อยู่ที่ใจ ชำระซักฟอกเหล่านี้ออกเรื่อยๆ ความโลภเบาลงๆ ความโกรธ ราคะตัณหาเบาลงๆ อวิชชาเบาลง รู้เนื้อรู้ตัว รู้เขารู้เรา โมหะคลายตัวออกมาเป็นรู้เขารู้เรา เห็นใจกัน แบ่งสันปันส่วนให้พอเหมาะพอดี นี่เรียกว่าธรรม
พอพูดอย่างนี้มันก็อดไม่ได้นะ เราเป็นผู้จัดผู้ทำอยู่นี่ตอนเช้า ทุกเช้าๆ จำเป็นอะไรพระท่านจัดของท่าน จำเป็นอะไร แต่เราเลยกลายเป็นหัวหน้าแม่ครัวอยู่นี้ เป็นอย่างนั้นละมันเป็นเองของมัน กลัวจะไม่สม่ำเสมอ เฉลี่ยเผื่อแผ่กลัวจะไม่สม่ำเสมอ แยกโน้นแยกนี้วันหนึ่งๆ มันเป็นเองของมัน พระเณรท่านก็จัดเต็มเม็ดเต็มหน่วยของท่าน แต่เหมือนว่าเรานี้ต้องจำเป็นตลอดเลย จับปุ๊บเข้าไปเลยไม่สนใจกับใคร สั่งนั้นๆ แยกโน้นแยกนี้อย่างที่เห็นนี่ละ มันเป็นของมันเอง พระเณรท่านก็จัดเต็มที่เต็มฐานของท่านที่ท่านจัดทำ เรายังว่าพระเณรสู้เราไม่ได้อีกแหละ ต้องไปแย่งงานพระเณรมาทำอย่างที่เห็นอยู่ทุกวัน มันเป็นเอง นี่เรียกว่าธรรม ให้เสมอ ส่วนเจ้าของมันไม่ได้สนใจนะ ไม่สนใจ มันเป็นจริงๆ ในจิต มันมองดูรอบด้านๆ ของเรานี้ไม่สนใจ ได้หรือไม่ได้ไม่สนใจยิ่งกว่าข้างนอก เพราะฉะนั้นจึงยุ่งอยู่ข้างนอกเพื่อให้เป็นความสม่ำเสมอกัน นั่นละเรื่องธรรมเป็นอย่างนั้น อยู่ด้วยกันสนิทตายใจกันหมดเลยธรรม
ดูซิชาติชั้นวรรณะใดมาเต็มอยู่นี้ ประเทศไหนบ้าง ฝรั่งเต็ม แล้วเมืองไทยเราก็ภาคไหนบ้าง วัดป่าบ้านตาดเป็นที่รวมของภาค เมืองไทยทั้งประเทศรวมทุกภาคมาอยู่นี้หมด แล้วพวกฝรั่งมังค่าก็เหมือนกัน แต่เรารับไม่ได้มากฝรั่ง เราก็แบ่งสันปันส่วนให้เป็นธรรมเหมือนกัน เอาประเทศนั้นบ้างประเทศนี้บ้าง เมืองนั้นบ้างเมืองนี้บ้าง ถ้าจะเอาเมืองไหนมากเมืองที่อยากมาไม่ได้มาเลยก็มี เราต้องแบ่งสันปันส่วนอย่างนั้นเหมือนกัน เพราะฉะนั้นวัดนี้จึงรวมถ้าว่าพระก็ทั่วประเทศไทยทุกภาคมารวมอยู่นี้หมด ต้องได้รับการอบรมจากนี้ไปๆ ทั่วประเทศไทย คือเราเสมอภาคเหมือนกัน
ถ้ากิเลสเข้าครองแล้วพวกไหนเป็นพวกของตนภาคของตนจะรับแต่ทางนั้น เป็นโลกไปหมด เป็นกิเลสไปหมด เห็นแก่พรรคแก่พวกแก่ภาค นี่คือเรื่องของกิเลส ถ้าเรื่องของธรรมแล้วเห็นใจซึ่งกันและกันหมด มีความจำเป็นที่จะรับกันได้มากน้อยเอาให้ได้ทั้งนั้นๆ นี่เราก็ปฏิบัติอย่างนี้ตลอดมา เพราะธรรมเป็นธรรมชาติอยู่อย่างนั้น ไม่ต้องมาจัดการอย่างนั้นอย่างนี้ มันหากกระจายออกไป ความสม่ำเสมอนี้เป็นออกตลอดเวลา
อย่างวัดทุกวันนี้มันก็เป็นโลกไปหมดแล้วนะ เราอยากจะว่าเป็นโลกไปเกือบหมดเลย เป็นกิเลสไปหมด วัดหนึ่งๆ ถ้าองค์ไหนเป็นสมภารวัด องค์นี้อยู่ภาคไหนจะกวาดต้อนตั้งแต่พวกของตัวๆ เข้ามา ผู้อื่นภาคอื่นตัดออกปัดออก นี้คือหยาบโลนมาก พระสมัยปัจจุบันนี้ ในกรุงเทพไปดูเอาเลย ตัวสำคัญอยู่ตรงนั้น มันเป็นโลกไปหมดแล้วเดี๋ยวนี้ นี่ละธรรมพูดให้ตรงไปตรงมา เราไม่ได้เอนเอียงไปไหน พูดให้ตรงไปตรงมา ภาคไหนผู้ใดเป็นสมภารจะกวาดต้อนเอาแต่พวกของตัวๆ เข้ามา ผู้อื่นปัดออกๆ ดูไม่ได้เลยนะ เรียกว่าดูไม่ได้ ธรรมดูไม่ได้ ดูความสกปรกของวัดที่อวดตนว่าเป็นธรรม มันกลายเป็นมูตรเป็นคูถไปหมดแล้ว
ไปหาดูเอาในกรุงเทพ วัดไหนๆ ก็เถอะ มีแต่พรรคแต่พวกแต่ภาคทั้งนั้น มันดูไม่ได้นะ เอาธรรมไปจับมันดูไม่ได้นี่ พูดให้มันชัดเจน ผู้ใดไม่เคยฟังให้ฟัง หลวงตาบัวจะพูดให้เต็มเม็ดเต็มหน่วยตามความสัตย์ความจริงของธรรม ไม่พูดให้นอกเหนือจากธรรมไปเลย เราพูดอย่างนี้ ด้วยเหตุนี้เองที่วัดนี้เราครองวัดอยู่นี้จะเป็นธรรมหรือไม่เป็นธรรม ท่านทั้งหลายพูดออกมา เราก็เอาความจริงมาพูดเหมือนกัน นี่เฉลี่ยด้วยความสม่ำเสมอ ทุกภาคอยู่นี้หมดพระน่ะ เข้ามาอบรมมากน้อยต่างกันๆ ๆ เรียกว่าทุกภาคอยู่ในนี้หมด แล้วประเทศต่างๆ ก็เหมือนกัน เมืองนอกเมืองนารับเมืองนั้นบ้างเมืองนี้บ้าง เฉลี่ยให้ทั่วถึงกัน เป็นอย่างนี้ตลอดมา เราไม่เคยมีคำว่าเอียง เอียงไม่ได้ธรรมขัดทันที ปัดออกทันทีสิ่งใดมาขวาง มีแต่ความสม่ำเสมอ นี้เรียกว่าธรรม แล้วอยู่กันได้ด้วยความสงบร่มเย็น ตายใจกันได้ทั้งนั้นพระเรา
องค์ไหนก็เดินตามหลักธรรมหลักวินัย ซึ่งเป็นธรรมอยู่แล้ว แล้วจะไปขัดข้องกันที่ตรงไหน เพราะต่างคนต่างปฏิบัติตามหลักธรรมหลักวินัย ผิดถูกชั่วดีเตือนกันได้ทันที แล้วรับกันทันทีเลย ใครจะไปแข็งกระด้างอยู่ไม่ได้นะ ถ้าเป็นธรรมเข้าไปแล้วต้องหมอบราบ รับทันทีๆ เมื่อเป็นอย่างนั้นอยู่ด้วยกันได้คนเรา ถ้าเห็นแก่ทิฐิมานะอวดก้าม ใช้ไม่ได้นะ นี่ละธรรม ท่านเรียกว่าธรรม ความเสมอภาคตลอดเรียกว่าธรรม
เดี๋ยวนี้ศาสนามันกลายเป็นโลกไปแทบหมดแล้ว เราพูดตามหลักความจริง เราจะเป็นโลกเป็นธรรมหรืออะไรก็แล้วแต่ใครจะวินิจฉัย แต่เราวินิจฉัยตัวของเราเต็มสัดเต็มส่วนที่จะออกระบายต่อโลกสงสาร เราไม่ได้พูดแบบพล่ามพลิ่มๆ พูดไปเปล่าๆ สุกเอาเผากิน เราไม่มีอย่างนั้น เราพิจารณาทุกอย่างๆ จะออกแง่ไหนมุมใด เราสอนอย่างนั้นสอนโลก สอนพระสอนเณรเหมือนกัน ให้เสมอกันไปหมดเลย
บรรดาลูกหลานทั้งหลายก็ให้เอาธรรมไปปฏิบัติตนนะ อยู่ในโรงร่ำโรงเรียนก็มีพรรคมีพวก ดีไม่ดีมีภาคแทรกกัน อย่าเอาพรรคเอาพวกเอาภาคเข้ามาตีความสามัคคี ความเห็นแก่ใจกันให้แตกไปนะ ความเห็นแก่ใจกันนี้เป็นเรื่องใหญ่โตมากทีเดียว เรียกว่าความเห็นแก่กันและกันนี้เป็นธรรม สม่ำเสมอ ตักเตือนกันได้ และในโรงเรียนมีคนมีคนจนอย่าไปดูถูกเหยียดหยามกัน ใครก็เกิดจากพ่อจากแม่ อยากเป็นเศรษฐีด้วยกันทุกคน แต่มันเป็นไปไม่ได้ด้วยอำนาจแห่งกรรม ก็ให้อภัยกันในสัตว์โลกทั้งหลายที่มีกรรมต่างกัน ผู้ดีผู้ชั่ว ผู้หนักผู้เบา ผู้มั่งผู้มี ผู้จนตรอกจนมุมมี อยู่ในโรงร่ำโรงเรียน ในสมาคมต่างๆ มีผสมกันอยู่นี้ทั้งนั้น แต่การให้อภัยซึ่งกันและกัน ตามอำนาจแห่งกรรมของตนๆ นั้นให้ให้อภัยเสมอ ถูกต้อง ให้ปฏิบัติ
เวลาเรียนหนังแส่หนังสือก็ให้ตั้งใจเรียน อย่าให้กิเลสตัณหามันฉุดมันลากออกไปนะ อยู่ในโครงการเรียน เวลาเล่นก็มี ในโรงเรียนเขาก็มีกฎมีเกณฑ์มีเวล่ำเวลาให้เล่น เช่นเวลาไหนกี่นาทีๆ เขาก็ให้เล่น จากนั้นเข้ามาสู่การศึกษาเล่าเรียนก็ให้จริงตลอดไป นี่เรียกว่าคนมีความสัตย์ความจริง เวลาเล่นทางโรงเรียนก็มีกฎให้เล่นอยู่แล้ว เวลาปิดก็มี เวลาจริงก็มี เราก็ให้ตั้งหน้าตั้งตาทำหน้าที่การงาน
แต่ละคนๆ นี้พ่อแม่ดิ้นล้มดิ้นตาย หาทรัพย์สมบัติเงินทองข้าวของเครื่องใช้ไม้สอยต่างๆ ที่จะให้ลูกไปเข้าโรงเรียนแต่ละคนๆ แล้วพ่อแม่คนหนึ่งถ้ามีลูกหลายคนอกจะแตกนะ ไม่ทราบจะแบ่งสันปันส่วนให้ลูกคนไหนบ้างๆ คนนั้นอยากได้กระดาษ คนนี้ดินสอ อันนั้นอันนี้ ต่อไปก็คอมพิวเตอร์พิวแต้อะไร เข้าใจไหมล่ะ แล้วไปเอาตับพ่อแม่นั่นแหละมา เห็นหมู่เพื่อนมีเราก็อยากมีกับเขา ไม่คำนึงคำนวณถึงพ่อแม่ที่แบกหามจะเป็นจะตายนั้นเลย นี่เสียนะ ให้รู้จักฐานะของตัว รู้จักความพอเหมาะพอดีความประมาณ อย่าตื่นเต้นจนเกินไป
การศึกษาเล่าเรียน ก็ให้ตั้งหน้าตั้งตาศึกษาเล่าเรียนให้ดี ความประพฤติกับการศึกษาเล่าเรียนให้ไปด้วยกัน ความประพฤติเป็นอย่างหนึ่ง ความรู้เป็นอย่างหนึ่งใช้ไม่ได้นะ อย่างที่เขาเรียนเป็นดอกเตอร์ดอกแต้ส่วนมากที่เราเห็นอยู่นี้นะ ดอกเตอร์ดอกแต้มันมาบีบบี้สีไฟชาติบ้านเมืองมีน้อยเมื่อไร มันเอาความดิบความดีมาเป็นเครื่องประดับให้บ้านเมืองเราสง่าราศีอะไรบ้างล่ะ ส่วนมากมันมีแต่เอามาเบ่งเท่านั้นละพวกนี้ พวกนี้พวกเบ่งพวกอึ่งอ่าง ลืมเนื้อลืมตัว ไม่ได้ศัพท์ได้แสงอะไรเลย สู้ตาสีตาสาไม่ได้ พวกนี้เขาไม่เบ่ง
เขาหากินตามท้องไร่ท้องนาเขาก็พอเป็นพอไป ไอ้เราหากินในตับในปอดของคน กว้านเอาเงินดงเงินเดือนเงินดิน บนโต๊ะใต้โต๊ะเอามากินแหลกกันไปหมด แล้วก็เบ่งว่าเรียนมาจากชั้นนั้นชั้นนี้ มาจากเมืองนั้นเมืองนี้ เมืองไหนมันก็มีแต่เมืองกิเลส เมืองเย่อหยิ่งจองหองด้วยกันทั้งนั้น ขึ้นชื่อว่ากิเลสไปอยู่เมืองไหนอย่าว่ามันจะเจริญนะ เจริญแต่วัตถุสิ่งนั้นสิ่งนี้ แล้วก็ตื่นกันไป บ้านนั้นเจริญเมืองนี้เจริญ หัวใจมันเป็นไฟด้วยกันหมด นี่ละที่ทำโลกให้เดือดร้อนอยู่นี้คือที่หัวใจเป็นไฟนั่นเอง สิ่งเหล่านั้นไม่ได้มีอะไร หัวใจเป็นไฟ ได้ไม่พอๆ เป็นบ้าอำนาจไป ทุกสิ่งทุกอย่างถ้าลงบ้าได้เข้าแล้วไม่มีขอบเขต แหลกเหลวไปหมดนั่นละ ลูกหลานจำเอาให้ดีไปปฏิบัติ คนเราถ้ามีธรรมในใจแล้วไม่ลืมเนื้อลืมตัว ไปอยู่ในสถานที่ใดไม่ลืมตัวนะ ความดีติดตัวไปๆ ถ้าเย่อหยิ่งจองหองเข้าตรงไหนแตกกระจัดกระจายไปหมดละ พากันจำเอานะ เอาเท่านั้นละวันนี้ ไม่พูดมากนัก ทีนี้จะให้พร
รับฟังรับชมพระธรรมเทศนาของหลวงตา ได้ที่
www.Luangta.com หรือ www.Luangta.or.th
